Station rotation model: Ένα παιδαγωγικό μοντέλο μεικτής μάθησης
Στις 04/03/2024, ημέρα Δευτέρα, πραγματοποιήθηκε στο 5ο Γυμνάσιο Ρόδου μία ακόμα καινοτόμος δράση που αφορούσε συνδιδασκαλία που στηρίχτηκε στο μοντέλο της μικτής μάθησης στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου του σχολείου για τον άξονα 1, που αφορά στη διδασκαλία, τη μάθηση και την αξιολόγηση και 8, που σχετίζεται με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Η διδασκαλία αφορούσε τον τομέα των μαθηματικών και συγκεκριμένα το κομμάτι της έννοιας της διαίρεσης των κλασμάτων που υπάρχει στο βιβλίο της Α΄Γυμνασίου. Πραγματοποιήθηκε στο τμήμα Α3 του σχολείου μας υπό την καθοδήγηση των καθηγητών Συργιανίδη Στράτου καθηγητή τμήματος ένταξης και Γιαλλούρη Νικολέτας καθηγήτρια Μαθηματικών γενικής αγωγής με την αμέριστη συμπαράσταση του Διευθυντή του 5ου Γυμνασίου Ρόδου, κ. Χατζηνικόλα Μιχαήλ και τη στήριξη του Συμβούλου Φυσικών Επιστημών κ. Ορφανού Στέλιου.
Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της μικτής μάθησης ή αλλιώς Blended Learning, με χρήση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και εναλλαγή σταθμών (Station rotation) που αναφέρεται στη μάθηση που συνδυάζει την πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με τη μάθηση μέσω διαδικτυακών δραστηριοτήτων καθώς και τη μάθηση σε ομάδες μαθητών που τους επιτρέπει να περιστρέφονται μέσω σταθμών σε σταθερό χρονοδιάγραμμα, (προαποφασισμένο από τον εκπ/κό) όπου τουλάχιστον ένας από τους σταθμούς είναι ένας ηλεκτρονικός σταθμός εκμάθησης συμπληρώνοντας έτσι τον χρόνο παρακολούθησης στη φυσική τάξη.
Εκτός από τις οδηγίες που δόθηκαν σε όλη την τάξη, οι οδηγίες που δόθηκαν σε κάθε ομάδα ξεχωριστά κατά την διάρκεια της ανάπτυξης των δραστηριοτήτων στους σταθμούς εργασίας έδωσαν την δυνατότητα ενίσχυσης της σχέσης του εκπ/κού με τους μαθητές καθώς και της κατανόησης των μαθησιακών αναγκών του καθενός από αυτούς, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία προσαρμογής της διδασκαλίας στις ιδιαίτερες δεξιότητες τους.
Ως φιλοσοφική θεωρία η διαφοροποιημένη διδασκαλία είναι ένας συνολικός τρόπος σκέψης για τους μαθητές, τη διδασκαλία και τη μάθηση με γνώμονα ότι ο κάθε μαθητής είναι ξεχωριστή οντότητα και πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα. Σύμφωνα με τις αρχές τις διαφοροποιημένης διδασκαλίας, ο μέσος μαθητής δεν υπάρχει, είναι μια αφηρημένη έννοια που δεν αντιστοιχεί σε κανένα συγκεκριμένο μαθητή. Αυτό συνεπάγεται ότι οι μαθητές κατακτούν τη γνώση μέσα από την ενεργητική μάθηση και επίλυση προβλημάτων ενώ παράλληλα διδάσκονται πώς να σκέφτονται και να μαθαίνουν. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι η διαφοροποιημένη διδασκαλία ανταποκρίνεται στο αίτημα των καιρών για σεβασμό στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του μαθητή, μέρος των οποίων είναι οι διαφορετικοί τρόποι σκέψης και οι διαφορετικοί τρόποι μάθησης των παιδιών.
Είναι συνεπώς κατανοητό ότι στόχος της διαφοροποιημένης διδασκαλίας είναι να αναδείξει την αξία κάθε μαθητή και να τον εντάξει στο μαθησιακό περιβάλλον. Αναφορικά με το μαθησιακό περιβάλλον και το γενικότερο κλίμα της τάξης που προάγει τη διαφοροποιημένη διδασκαλία, σημαντικό ρόλο παίζουν τα συναισθήματα που βιώνουν οι μαθητές σε τάξεις που χαρακτηρίζονται ως «ασφαλή» πλαίσια τόσο σε επίπεδο σωματικής όσο και «γνωστικής» ασφάλειας Επίσης για να νιώσουν μαθησιακά επαρκείς και συναισθηματικά ασφαλείς, οι μαθητές θα πρέπει να ασχοληθούν με έργα αντίστοιχα των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων τους.
Το κύριο χαρακτηριστικό της, που την καθιστά αποτελεσματική, είναι ότι διευκολύνει τη δημιουργία μιας κοινότητας διερεύνησης που βασίζεται στη συνεχή επικοινωνία, στον ελεύθερο ανοικτό διάλογο, στη διερεύνηση και διαπραγμάτευση ιδεών και τελικά στη συμφωνία και ανάπτυξη γνώσης.
Στο περιβάλλον της μικτής μάθησης ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει με τον δικό του ρυθμό μάθησης, σε μια καθοδηγούμενη ή αυτό-καθοδηγούμενη διαδικασία, που σχεδιάζεται με στόχο τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός πως μαζί με τις συνθήκες δημιουργίας συνεργατικού και δυναμικού πλαισίου μάθησης, ο μαθητής αποκτά ψηφιακό γραμματισμό και εξοικειώνεται με τα εργαλεία των νέων μέσων.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της μικτής μάθησης μπορούν να συνοψιστούν σε:
- χρήση online μορφών εκπαίδευσης
- χρήση σύγχρονων και ασύγχρονων μορφών επικοινωνίας
- συνδυασμό αυτό-καθοδηγούμενης και συνεργατικής μάθησης
- ανάμιξη οργανωμένης και μη προγραμματισμένης μάθησης
- στόχευση σε προγράμματα τόσο γενικού όσο και ειδικού περιεχομένου
- ανάμιξη της θεωρίας, της πρακτικής και των εργαλείων υποστήριξης της μάθησης.
Σε αυτό το εγχείρημα μας τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα ήταν οι μαθητές :
- Να διαιρούν ρητούς μέσω του πολλαπλασιασμού του ενός με τον αντίστροφο του άλλου.
- Να αναγνωρίζουν την ανάγκη εισαγωγής των ρητών αριθμών για την επίλυση προβλημάτων που δε λύνονται στο πλαίσιο των ακεραίων.
- Να χρησιμοποιούν τους ρητούς στην επίλυση προβλημάτων σε μαθηματικό και ρεαλιστικό πλαίσιο.
- Να κάνουν πράξεις μεταξύ ρητών αριθμών, σε κλασματική ή δεκαδική μορφή
- Να περιγράφουν τη διαδικασία διαίρεσης ενός κλάσματος με ένα άλλο.
- Να αναγνωρίζουν ότι η διαίρεση δείχνει πόσες φορές μια ποσότητα περιέχεται σε μια άλλη ποσότητα.
- Να αναγνωρίζουν ότι η διαίρεση ενός πρώτου κλάσματος με ένα δεύτερο, μη μηδενικό κλάσμα, είναι ισοδύναμη με τον πολλαπλασιασμό του πρώτου κλάσματος με το αντίστροφο του δεύτερου κλάσματος.
- Να εφαρμόζουν τη διαδικασία της διαίρεσης κλασμάτων και να απλοποιούν το αποτέλεσμα όταν είναι απαραίτητο.
- Να μετατρέπουν ένα σύνθετο κλάσμα σε απλό.
- Να εφαρμόζουν την έννοια της διαίρεσης κλασμάτων σε μαθηματικά προβλήματα του πραγματικού κόσμου.
Όσο αφορά την Οργάνωση της Διδασκαλίας:
- Οι μαθήτριες και μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες των 4 ατόμων. Σε κάθε ομάδα ανατέθηκαν οι εξής ρόλοι: 1 άτομο ανέλαβε τον ρόλο να γράφει στο φύλλο εργασιών, 1 άτομο θα μετέφερε τα αποτελέσματα των πειραμάτων και τα συμπεράσματα των συζητήσεων της ομάδας στην υπόλοιπη τάξη και 2 άτομα ανέλαβαν τη διενέργεια του πρακτικού μέρους των πειραμάτων.
Η Απαιτούμενη Υλικοτεχνική Υποδομή ήταν :
- Διαδραστικός βιντεοπροβολέας και Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο
- Εφαρμογές ≪Seeing Division≫ και ≪Fraction Division Problems with Bar Models≫ από το δυναμικό μαθηματικό λογισμικό GeoGebra
- Δοχεία διαφόρων όγκων ( πλαστικά ποτήρια, άδεια μπουκάλια χυμών με ενδεικτικούς όγκους: ≪1,5lt≫, ≪750ml≫,≪500ml≫, ≪250ml≫, ≪200ml≫, ≪40ml≫)
- Χρωματιστές κορδέλες
- Πίνακας μαρκαδόρου τάξης
ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΑΣ
- Αναπτύχθηκε κυρίως η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας ,μέθοδος η οποία θεωρείται σημαντική για την αφομοίωση της γνώσης
- Μέσω της μικτής μάθησης που εφαρμόστηκε οι μαθητές μπόρεσαν να επεξεργαστούν και να κατανοήσουν τις γνώσεις που έλαβαν ,όπως επίσης και να τις τροποποιήσουν με βάση τις πληροφορίες που σύλλεξαν τα μέλη της ομάδας
- Υπήρξε ενδιαφέρον των μαθητών για την εφαρμογή της μικτής μάθησης λόγω της βιωματικής προσέγγισης που παρέχει
- Έγινε συνδυασμός προσώπου με πρόσωπο διδασκαλίας και διαδικτυακής μάθησης
- Υπήρξε συγχρονισμός και ομαδικότητα για κοινό σκοπό
- Παρατηρήθηκε αύξηση ενδιαφέροντος των μαθητών για τις Φυσικές Επιστήμες
- Ενεργός ρόλος των εκπαιδευτικών και αποφυγή της δασκαλοκεντρικής μεθόδου
- Η ανάληψη πρωτοβουλιών ήταν σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο
